Brak sukcesów na arenie europejskiej zmniejsza przychody polskich klubów piłkarskich z transferów graczy. W ciągu ostatnich pięciu lat 16 klubów polskiej Ekstraklasy zarobiło na sprzedaży zawodników mniej niż czołowe zagraniczne kluby w trakcie jednego tylko okienka transferowego. Wydatki na nowych piłkarzy są jeszcze niższe, a niemal 80 proc. transferów to gracze pozyskani lub oddani za darmo.
Jak wynika z raportu Grant Thornton, spośród 16 klubów piłkarskiej Ekstraklasy aż 11 zarobiło w ciągu ostatnich 5 lat na sprzedaży graczy więcej niż wydało na wzmocnienie składu. Liderami pod względem przychodów są te kluby, które z powodzeniem rywalizowały w rozgrywkach europejskich – Lech Poznań (16,7 mln euro w latach 2009-2014) oraz Legia Warszawa (15,4 mln euro). Choć kluby te są liderami wydatków, ich bilans przekracza 10 mln euro zysku z transferów. Trzecia w rankingu przychodów jest Wisła Kraków (11,6 mln euro), a w rankingu wydatków to miejsce zajmuje lokalny rywal, Cracovia.
‒ W ostatnich czterech latach [od rekordowego sezonu 2010/2011 – red.] wydatki na transfery skurczyły się czterokrotnie. Łącznie w ciągu pięciu ostatnich lat kluby wydały 34 mln euro. To mniej niż na przykład w trakcie jednego okienka transferowego wydał Szachtar Donieck, czyli 47 mln euro. Czterokrotny spadek wydatków do poziomu około 3,5 mln euro w ostatnim roku pokazuje, że bez inwestycji nie mamy co liczyć na dobrą pozycję w pucharach – przekonuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Paweł Zaczyński, menedżer audytu w Grant Thornton.
Brak wydatków na nowych zawodników osłabia polskie kluby, ale równocześnie brak sukcesów na arenie międzynarodowej powoduje, że zagraniczne kluby nie są skłonne płacić za graczy z Polski. Dlatego cały rynek transferowy w Polsce, zarówno po stronie przychodów, jak i wydatków, jest znacznie mniejszy niż w zagranicznych ligach. Więcej wydają i zarabiają na graczach nawet kluby w ligach średniego poziomu, takich jak szkocka, szwajcarska czy grecka.
Zaczyński zauważa, że transfery w polskiej lidze, i tak niskie, z roku na rok maleją. W rekordowym sezonie 2010/2011 polskie kluby łącznie wydały ponad 16 mln euro, a zarobiły na sprzedaży graczy niemal 24 mln euro.
‒ Główne kierunki transferów z polskiej Ekstraklasy to Niemcy i Rosja. Przychody rynku niemieckiego to 15 mln euro, z rynku rosyjskiego ‒ 12 mln euro. Natomiast możemy zauważyć, że polskie kluby wyspecjalizowały się w różnych kierunkach. Z Lecha Poznań najczęściej zawodnicy trafiają do Niemiec, z Legii Warszawa ‒ do Rosji, w ostatnim czasie także do Włoch, a z Wisły Kraków ‒ do Holandii lub Turcji – wyjaśnia Zaczyński.
Dodaje, że większość transferów w Polsce – aż 78 proc. – to transakcje bezgotówkowe. Zgodnie z przepisami kluby mogą pozyskać piłkarzy za darmo wtedy, gdy kończy im się kontrakt z dotychczasowym zespołem. Do szukania takich graczy zmotywował kluby kryzys finansowy. Wolny transfer pozwala na zaoszczędzenie kosztów. Wynika to też ze specyfiki podpisywanych kontraktów. Kluby obawiają się podpisywania długoterminowych umów w obawie przed spadkiem motywacji graczy.
‒ Kluby nie są w stanie na piłkarzach zarobić, gdyż zawodnikowi po dwóch latach kończy się kontrakt i odchodzi do innego klubu – tłumaczy Zaczyński. ‒ Jeżeli chodzi o zawodników zagranicznych, to kluby straciły w ostatnich pięciu latach około 2 mln euro. Wynika to z tego, że często kupują zawodników przeciętnych, którzy potem nie sprawdzają się w lidze.
Jedynymi klubami, które zdecydowanie zarobiły na graczach zagranicznych, były Lech Poznań (bilans 4,7 mln euro) i Wisła Kraków (2,7 mln euro). Legia Warszawa straciła na obcokrajowcach aż 4,4 mln euro. Stołeczny klub okazał się za to najskuteczniejszy w transferach polskich graczy. Legia zanotowała na nich 14,4 mln euro zysku. Na zawodnikach krajowych zarobiło aż 12 klubów.
Swoich piłkarzy najczęściej sprzedawała lub wypożyczyła Jagiellonia Białystok (133 razy w ciągu ostatnich pięciu lat). Liderem pozyskiwania graczy jest Górnik Zabrze (77 transferów do klubu), a licząc tylko zagranicznych piłkarzy – Wisła Kraków (34 zawodników).
Najdroższym transferem polskiego gracza w historii pozostaje sprzedaż Adriana Mierzejewskiego do tureckiego Trabzonsporu przez Polonię Warszawa za 5,3 mln euro w 2011 r. Rekordzistą światowym jest Walijczyk Gareth Bale, który w ubiegłym roku przeszedł z Tottenhamu do Realu Madryt za 100 mln euro.
