Podczas wyjazdowego posiedzenia Komisji Infrastruktury Sejmu RP w Obornikach, 27.11.2025 , przedstawiciele parlamentu, Wicewojewoda Wielkopolska Karolina Fabiś-Szulc oraz reprezentanci resortów odpowiedzialnych za infrastrukturę spotkali się z lokalnymi samorządowcami, aby omówić kluczowe inwestycje dla regionu.
Podczas obrad zaprezentowano m.in. postęp prac przy budowie drugiego toru kolejowego w Obornikach, plan modernizacji dworca oraz aktualne informacje dotyczące realizacji trasy S11. Posiedzenie stało się również okazją do przedstawienia najbardziej palących problemów samorządów.
Wśród zgłoszonych zagadnień znalazła się sprawa mostu kolejowego w Stobnicy – obiektu, o którego remont od lat zabiegają Starosta Obornicka Zofia Kotecka, Burmistrz Obornik Tomasz Szrama oraz Starosta Szamotulska Beata Hanyżak. Zwrócono uwagę, że główną przeszkodą w ratowaniu zabytku są nieuregulowane kwestie własnościowe, które uniemożliwiają pozyskanie środków zewnętrznych i rozpoczęcie działań inwestycyjnych. Posłowie zapewnili, że wszystkie zgłoszone kwestie, w tym problem mostu w Stobnicy, zostaną przekazane do właściwych ministerstw.
Podkreślono również, że Oborniki były jednym z zaledwie czterech miast w województwie wybranych do wizyty Komisji (obok Poznania, Gniezna i Kalisza). O sprowadzenie obrad do Obornik zabiegał Poseł Bartosz Zawieja, wskazując na znaczenie bezpośredniego dialogu między władzami lokalnymi a parlamentarzystami.
Most kolejowy Brączewo – Stobnica: charakterystyka i znaczenie
Most kolejowy w Stobnicy, przerzucony nad rzeką Wartą między wsiami Stobnica i Brączewo, to jedna z najcenniejszych historycznych konstrukcji inżynieryjnych w Wielkopolsce. Powstał w latach 1909–1910 jako część linii kolejowej Wronki – Oborniki i został oddany do użytku 1 lipca 1910 r., po pomyślnych próbach obciążeniowych z udziałem dwóch lokomotyw i dziesięciu wagonów towarowych.
Przeprawa ma 244,8 m długości i składa się z 7 przęseł stalowych o łącznej masie ponad 600 ton. Jej konstrukcja oparta jest na systemie Gerbera, rzadko stosowanym w Polsce – to kombinacja przęseł wspornikowych i podwieszanych przegubowych, zapewniająca większą stabilność przy obciążeniach i ruchu podłoża. Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne most stobnicki bywa porównywany do słynnego szkockiego mostu Firth of Forth.
Konstrukcję wykonała firma Klose z Poznania, a stalowe elementy powstały w Zakładzie Budowy Mostów Zjednoczonych Hut Król i Laura w Królewskiej Hucie (dzisiejszy Chorzów). Budowę wspierał finansowo hrabia Zygmunt Raczyński, właściciel pobliskich dóbr.
Działania wojenne i powojenna eksploatacja
Most dwukrotnie stał się obiektem działań wojennych:
-
1 września 1939 r. polscy saperzy wysadzili konstrukcję, aby utrudnić ruch wojsk niemieckich. Niemcy zabezpieczyli obiekt i odbudowali go w 1941 r.
-
W 1945 r. wycofujące się wojska niemieckie ponownie go wysadziły, jednak uszkodzenia były niewielkie, umożliwiając szybkie prowizoryczne naprawy.
Przez kolejne dekady most służył regularnym przewozom. 31 sierpnia 1991 r. zakończono działalność pasażerską, a 22 grudnia 2000 r. – towarową. W 2008 r. rozebrano torowisko, uszkadzając platformę. Konstrukcja od tego czasu szybko niszczeje.
Ochrona zabytkowa i aktualny stan
Dzięki staraniom wojewódzkiego konserwatora zabytków Aleksandra Starzyńskiego, most w 2009 r. wpisano do rejestru zabytków, co uratowało go przed zezłomowaniem. W 2020 r. ponownie dokonano wpisu po korektach formalnych.
Niestety mimo ochrony konserwatorskiej most znajduje się w stanie katastrofalnym – korozja, ubytki i brak torowiska czynią go skrajnie niebezpiecznym do wchodzenia. Mimo to konstrukcja wciąż jest wykorzystywana przez nielicznych mieszkańców jako nielegalna piesza przeprawa i pozostaje popularnym obiektem fotograficznym.
Samorządy oraz lokalni pasjonaci historii od lat apelują o rewitalizację obiektu, wskazując m.in. na przykład udanej adaptacji mostu kolejowego nad Odrą w Stanach koło Nowej Soli, dziś części trasy rowerowej.
Most przyszłości — ruina czy atrakcja regionu?
Jeśli most w Stobnicy uda się wyremontować i przystosować do ruchu pieszego i rowerowego, obiekt mógłby stać się:
- atrakcją turystyczną
- elementem sieci tras rowerowych
- czynnikiem łączącym społeczności po obu stronach Warty
- cennym świadectwem historii i techniki XX wieku
Jednak aby to nastąpiło, konieczne jest pilne uregulowanie kwestii własnościowych oraz zapewnienie finansowania — bez tego konstrukcja nadal będzie niszczeć.
Stalowa sylwetka mostu wciąż dumnie dominuje nad Wartą, ale „rdzawa łza”, którą płacze, przypomina o tym, że czas na ratunek szybko się kończy. Samorządy czekają na decyzje władz centralnych — a lokalna społeczność na dzień, w którym ponad 100-letnia przeprawa odzyska dawny blask.
W przygotowaniu infomacji wykorzystano infomacje własne oraz infomacje z nastepujących źródeł:
-
Pojezierze24.pl – Artykuł „Most kolejowy w Stobnicy” (historia i stan mostu) pojezierze24.pl
-
Wikipedia PL – „Most w Stobnicy” (dane techniczne, status zabytku) pl.wikipedia.org
-
InnePlanety.pl – Reportaż „Dlaczego nie budujesz mostów – Oborniki i trzy modele własności zabytków”inneplanety.pl (uwagi nt. własności mostu).
