Skip to main content


Mały kleszcz – duży problem!

| powiatobornicki.pl | Zdrowie

Istnieje szczepionka, które pozwalają uchronić nas przed kleszczowym zapaleniem mózgu.

Lato sprzyja naszej dużej aktywności na łonie natury. Gdy jest ciepło i wilgotno, tam gdzie występują niewysokie drzewa, krzewy, liście, trawy, czyli ścieżki w lesie, polany, łąki, parki miejskie, okolice jezior i rzek możemy spotkać kleszcze. Powinniśmy również uważać w swoim ogrodzie, gdyż często te pajęczaki przemieszczają się na swoich ofiarach. Wybierając się na spacer warto pamiętać o prostych metodach zapobiegających ukłuciu przez kleszcze, takich jak stosowanie repelentów lub zakładanie odzieży z długimi rękawami i nogawkami, a po wizycie w takim miejscu zawsze musimy dokładnie się skontrolować.

Przeciwko boreliozie nie wynaleziono do tej pory szczepionki, choć prace nad nią trwają bardzo intensywne. Możemy natomiast zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Dostępne są inaktywowane szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Aby skutecznie ochronić się przed zakażeniem konieczne jest przyjęcie 3 dawek szczepienia pierwotnego oraz dawek przypominających co 3-5 lat. Zaszczepienie zimą lub wczesną wiosną zapewnia ochronę już od początku aktywności kleszczy (od kwietnia do października).

W przypadku szczepienia przeciw KZM w POZ kwalifikacja do szczepienia i procedura szczepienia wykonywane są bezpłatnie, za szczepionkę płaci osoba szczepiona (lub rodzice w przypadku szczepienia dziecka). Punkty szczepień w POZ mogą nie dysponować szczepionką, wtedy lekarz wystawia receptę, pacjent zgłasza się na szczepienie z samodzielnie zakupioną w aptece szczepionką. Punkty szczepień w prywatnych przychodniach/centrach medycznych (także w poradniach medycyny podróży, nawet jeśli działają w placówkach, które mają podpisaną umowę z NFZ) zwykle dysponują szczepionką. Osoba szczepiona płaci za kwalifikacje do szczepienia, szczepionkę i wykonanie szczepienia. (źródło: https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jak-i-gdzie-mozna-zaszczepic-sie-przeciw-kleszczowemu-zapaleniu-mozgu/)https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jak-i-gdzie-mozna-zaszczepic-sie-przeciw-kleszczowemu-zapaleniu-mozgu/)

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to ostra choroba wirusowa, która często wiąże się z powikłaniami neurologicznymi. Źródłem infekcji może być ukąszenie przez zakażonego kleszcza, poprzez spożycie niepasteryzowanego mleka zakażonego zwierzęcia lub znacznie rzadziej poprzez transfuzję krwi lub przeszczep narządu od osoby w fazie wiremii. Okres inkubacji choroby wynosi od 7 do 14 dni. W pierwszej fazie, zakażenie przebiega bezobjawowo lub wywołuje objawy podobne do grypy. U części osób zakażonych, po 7-14 dniach dochodzi do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. Może dojść do zapalenia rdzenia kręgowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. U 35%–58% chorych z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego dochodzi do trwałych powikłań neurologicznych.

Borelioza (zwana też chorobą z Lyme) jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze. Wczesne stadium choroby (rumień wędrujący) występuje po upływie od kilku dni do kilku tygodni od zakażenia. Bezpośrednio po zakażeniu mogą się pojawiać nieswoiste objawy ogólnoustrojowe (grypopodobne). U chorych nieleczonych antybiotykami rumień wędrujący i objawy ogólnoustrojowe ustępują samoistnie w ciągu 4–12 tygodni, jednak kilka tygodni do kilku miesięcy po zakażeniu mogą się ujawnić objawy neurologiczne. Dalszy przebieg charakteryzuje się zmiennością nasilenia objawów i wielokrotnymi nawrotami w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Większość objawów fazy ostrej ustępuje z czasem samoistnie, ale u niektórych nieleczonych chorych umiarkowanie nasilone dolegliwości utrzymują się kilka lat lub dochodzi u nich do rozwoju przewlekłych objawów stadium późnego (mogą być pierwszą manifestacją boreliozy nawet kilka lat po zakażeniu – np. neuropatia obwodowa lub zapalenie stawów).

Co zrobić, gdy już zauważymy kleszcza „wbitego” w naszą skórę?

Kleszcza należy jak najszybciej usunąć. W tym celu mocno chwyć kleszcza np. pęsetą, lassem, haczykiem, jak najbliżej skóry i wyciągnij stanowczym, silnym ruchem wzdłuż osi wkłucia (do góry) tak, aby usunąć go w całości. Następnie zdezynfekuj skórę środkiem odkażającym. Jeżeli w ciele pozostaną jego fragmenty, możesz je wyciągnąć pęsetą lub jałową igłą. Jeśli nie wyciągniesz kleszcza w całości, zgłoś się jak najszybciej do lekarza. Po usunięciu kleszcza należy przez 30 dni obserwować okolicę ukłucia pod kątem wystąpienia rumienia pełzającego. Należy też zwrócić uwagę na objawy choroby występujące w późniejszych okresach zakażenia. Do skutecznego przeniesienia zakażenia niezbędny jest stosunkowo długi czas (24–48 h). Kleszcz przenoszący zakażenie na człowieka pozostaje zwykle niezauważony, a ten, który został zauważony i usunięty, zwykle pozostawał w skórze zbyt krótko, aby przenieść zakażenie.

Badanie kleszcza metodą PCR w celu wykrycia DNA Borrelia spp. należy do metod diagnostycznych, których przydatności klinicznej nie potwierdzono. Chodzi o to, że niektórych metod, między innymi badania kleszczy metodą PCR, nie poddano walidacji, czyli nie potwierdzono ograniczeń ich stosowania oraz powtarzalności wyników. Nie są zatem oficjalnie uznane i zalecane do stosowania przez towarzystwa naukowe. Podejmowanie decyzji na podstawie wyników uzyskanych za pomocą niezalecanych i niezwalidowanych metod diagnostycznych jest ryzykowne tak dla pacjenta, jak i lekarza.

W aktualnie obowiązujących standardach dotyczących leczenia boreliozy z Lyme profilaktyczne leczenie antybiotykami po pokłuciu przez kleszcza nie jest zalecane jako rutynowe postępowanie. Lekarz rozważy je w indywidualnych, wyjątkowych przypadkach.

Podawanie antybiotyków jest na pewno konieczne w przypadku klinicznie jawnej postaci boreliozy.

BORELIOZA NA TERENIE POWIATU OBORNICKIEGO 2019-2021

Na terenie powiatu obornickiego w trakcie ostatnich 3 lat zarejestrowano łącznie
16 przypadków zachorowań na boreliozę (w roku 2019 – 6, w roku 2020 – 9, do czerwca 2021 roku 1 ). U wszystkich osób lekarz rozpoznał rumień wędrujący.

Ponad 40% chorych nie pamiętało wcześniejszego kontaktu z kleszczem. Pozostałe osoby wskazywały na fakt ukąszenia przez kleszcza. Do narażenia dochodziło w miejscowościach zamieszkania, głównie podczas spacerów w lesie, ale także w ogródkach przydomowych i działkach. Jedna  osoba była narażona zawodowo na boreliozę – wykonywała pracę leśniczego.

Tylko jeden przypadek wymagał hospitalizacji i leczenia antybiotykoterapią dożylną. Pozostałe przypadki leczone były antybiotykami doustnymi w warunkach ambulatoryjnych.

BORELIOZA

ROK 2019

L.P

GMINA

WIEK

PŁEĆ

NARAŻENIE

(kontakt z kleszczem)

ZACHOROWANIE

ROZPOZNANIE

1

Rogoźno

64

M

05.2018

(działka)

06.2018

(rumień wędrujący)

01.2019

2.

Oborniki

59

M

11.2018

(narażenie zawodowe- leśniczy)

11.2018

(rumień wędrujący)

04.2019

hospitalizacja

3.

Rogoźno

55

K

05.2019

(ogródek)

05.2019

(rumień wędrujący)

06.2019

4.

Oborniki

56

K

06.2019

(łąka)

07.2019

(rumień wędrujący)

09.2019

5.

Oborniki

48

K

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

09.2019

(rumień wędrujący)

10.2019

6.

Oborniki

63

K

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

07.2019

(rumień wędrujący)

10.2019

ROK 2020

L.P

GMINA

WIEK

PŁEĆ

NARAŻENIE

(kontakt z kleszczem)

ZACHOROWANIE

ROZPOZNANIE

1

Oborniki

50

K

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

04.2020

(rumień wędrujący)

05.2020

2.

Rogoźno

34

M

05.2020

(miejscowość zamieszkania-las)

05.2020

(rumień wędrujący)

06.2020

3.

Oborniki

3

K

05.2020

(miejscowość zamieszkania-las)

07.2020

(rumień wędrujący)

07.2020

4.

Ryczywół

14

M

06.2020

(miejscowość zamieszkania-las)

06.2020

(rumień wędrujący)

06.2020

5.

Oborniki

45

M

06.2020

(miejscowość zamieszkania-las)

06.2020

(rumień wędrujący)

     06.2020

6.

Oborniki

10

K

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

06.2020

(rumień wędrujący)

06.2020

7.

Oborniki

42

K

05.2020

(ogródek)

06.2020

(rumień wędrujący)

07.2020

8

Rogoźno

28

M

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

06.2020

(rumień wędrujący)

07.2020

9.

Oborniki

39

M

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

09.2020

(rumień wędrujący)

10.2020

ROK 2021

L.P

GMINA

WIEK

PŁEĆ

NARAŻENIE

(kontakt z kleszczem)

ZACHOROWANIE

ROZPOZNANIE

1

Rogoźno

44

M

Nie pamięta kontaktu z kleszczem

10.2020

(rumień wędrujący)

05.2021

https://powiatobornicki.pl/wp-content/uploads/2021/07/staty-300x187.png 300w" sizes="(max-width: 640px) 100vw, 640px">

KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU NA TERENIE POWIATU OBORNICKIEGO 2019-2021

Nie odnotowano do tej pory zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu.

Opracowane przez  Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Obornikach na podstawie własnych danych oraz artykułów:

Medycyna Praktyczna https://www.mp.pl/

Kleszcze.Info https://www.kleszcze.info.pl/

Szczepienia.Info.PZH https://szczepienia.pzh.gov.pl/

 

Kleszcze groźne już nie tylko w lesie, lecz także na osiedlowym trawniku 

Na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) zachorowało w Polsce w 2023 roku 659 osób, czyli ponad dwukrotnie więcej niż cztery lata wcześniej. Na tę sytuację wpływ mają m.in. zmiany klimatyczne, które sprzyjają całorocznej aktywności kleszczy. Co ważne, ponad 90 proc. zakażonych kontakt z tymi pajęczaka...

Czym są elektrolity i kiedy warto je przyjmować?

Elektrolity odpowiadają za elektrochemiczną równowagę w organizmie. Utrzymanie ich prawidłowego poziomu jest kluczowe dla zachowania zdrowia i funkcjonowania wielu procesów życiowych. Niestety, różne okoliczności wpływają na niedobry tych cennych składników. Kiedy należy uzupełnić elektrolity? Cz...

Zostańcie Bohaterami Dla Innych - Oddajcie Krew już 28 marca!

Wasza krew to dar życia dla wielu osób, które walczą z chorobami, a Wasza hojność może być kluczem do odzyskania zdrowia.

1 na 6 osób dorosłych w Polsce ma chore nerki. Większość o tym nie wie. Badania profilaktyczne może zlecić każdy lekarz rodzinny

4,7 mln dorosłych w Polsce ma chore nerki czyli aż 1 na 6 osób dorosłych. Tymczasem diagnozę postawiono tylko ok. 400 000 pacjentów, w tym 200 000 jest pod opieką nefrologów.

Autyzm u dzieci – jak się objawia?

Autyzm u dzieci jest kompleksowym zaburzeniem rozwojowym, które ma różnorodne objawy i nasilenie. Pierwsze symptomy często zauważane są we wczesnym dzieciństwie. Dzieci z autyzmem mogą wykazywać trudności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej, ograniczone zainteresowania oraz problemy w nawiązyw...

Uzależnienie od ekranów i gier dotyczy nawet małych dzieci

Ponad połowa maluchów do sześciu lat korzysta z urządzeń mobilnych – wynika z badania „Brzdąc w sieci”. Niemal dwie trzecie rodziców daje swoim pociechom urządzenia cyfrowe jako nagrodę lub gdy płaczą i marudzą, nieświadomie ucząc dzieci regulowania emocji za pomocą technologii. Zdaniem ekspertów...

Catering dr Dąbrowskiej- posiłki, które pozwolą przywrócić doskonały stan zdrowia

Post Dąbrowskiej, to menu, które docenia niezwykle szerokie grono odbiorców. Już dziś oferta może poszczyć się bogatym dorobkiem i znaczącymi osiągnięciami.